Nhu cầu đầu tư vàng của người dân là một thực tế của nền kinh tế. Ảnh: tư liệu

Giá vàng liên tục phá kỷ lục

Trong mấy ngày qua, giá vàng miếng và vàng nhẫn đều tăng mạnh và lập kỷ lục mọi thời đại. Tại thời điểm sáng ngày 7/3, giá vàng miếng SJC 9999 bán ra ghi nhận ở mức 81 triệu đồng/lượng còn giá vàng nhẫn SJC 9999 bán ra cũng đã lên tới 68 triệu đồng/lượng.

Một trong những lý do khiến giá vàng trong nước liên tiếp cán các mốc kỷ lục mới có phần ảnh hưởng từ giá vàng thế giới. Giá vàng thế giới sau nhịp tăng mạnh đầu tuần trước đã tiếp tục nóng thêm trong những ngày gần đây và đến sáng ngày 7/3 theo giờ Việt Nam, giá vàng thế giới đã đạt mốc lên 2.145 USD/ounce. Vàng tăng do một số dự báo về khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ thực hiện lộ trình giảm lãi suất trong thời gian tới dẫn tới dòng tiền có thể chuyển dịch sang đầu tư vàng.

Mặc dù giá vàng thế giới đã tăng khá mạnh, nhưng thực tế giá vàng trong nước vẫn luôn cao hơn giá vàng thế giới. Cụ thể, với mức giá thế giới 2.145 USD/ounce, quy đổi theo tỷ giá của VND/USD, thì giá vàng thế giới tương đương khoảng gần 63 triệu đồng/lượng. Theo đó, giá vàng nhẫn trong nước sáng 7/3 được bán ra cao hơn khoảng 5 triệu đồng/lượng so với giá vàng thế giới, còn giá vàng miếng cao hơn khoảng 18 triệu đồng/lượng.

Thực trạng giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới cũng đặt ra nhiều mối lo ngại về tình trạng nhập lậu vàng. Thực tế là theo thông tin từ Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, các lực lượng chức năng cũng đã phát hiện một số vụ buôn lậu vàng qua biên giới, trong đó cũng đã triệt phá thành công nhiều đường dây quy mô rất lớn, thu giữ hàng chục tấn vàng và nhiều tài sản, tiền USD.

Trong khi đó, diễn biến giá USD thị trường tự do trong thời gian gần đây có chiều hướng được “hâm nóng” với giá bán ra hiện đang vào khoảng 25.600 đồng/USD, cao hơn khá nhiều so với mức 24.017 đồng/USD tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN).

Tính 2 mặt của đấu thầu vàng

Thực tế là tình trạng giá vàng trong nước cao hơn giá vàng thế giới từng là vấn đề tồn tại từ nhiều năm qua. Từ thời điểm năm 2013, NHNN đã từng thực hiện một trong những giải pháp là tổ chức các phiên đấu thầu vàng với mục đích làm tăng nguồn cung vàng cho thị trường trong nước.

Trong năm 2013, NHNN đã tổ chức 74 phiên đấu thầu vàng, qua đó cung ứng ra thị trường 1.785.200 lượng vàng, tương đương hơn 68,6 tấn vàng. Lượng cung vàng này vào thị trường đã hạn chế được tình trạng mất cân đối cung – cầu, góp phần ổn định thị trường vàng. Không những thế, ngân sách nhà nước cũng thu được một lượng tiền lớn từ hoạt động đấu thấu vàng thời kỳ đó.

Mặc dù có một số ưu điểm như trên, nhưng nhiều chuyên gia tài chính cho rằng đấu thầu vàng cũng chưa thực sự là một giải pháp tối ưu bởi những ảnh hưởng phụ của nó có thể xảy ra. Bởi lẽ, để có vàng đấu thầu, NHNN phải chi ngoại tệ ra nhập khẩu vàng nguyên liệu, sau đó dập thành vàng miếng đưa ra đấu thầu. Điều này đồng nghĩa một lượng ngoại tệ không nhỏ trong quỹ dự trữ ngoại hối sẽ phải chi ra để phục vụ cho việc nhập khẩu vàng.

Ảnh minh họa

Ông Nguyễn Minh Tuấn – CEO của AFA Capital cho biết, việc chi ngoại tệ nhập khẩu vàng rất có thể gây ra các ảnh hưởng liên quan khác, ví dụ như tỷ giá có thể tăng, kéo theo lãi suất cũng bị ảnh hưởng theo. Theo đó, việc can thiệp thị trường vàng cần thiết đến mức nào là một bài toán không đơn giản trong việc cân đong giữa nhiều biến số quan trọng như nguồn dự trữ ngoại hối, tỷ giá, lãi suất…

Trong khi đó, nhu cầu đầu tư vàng của người dân là một thực tế của nền kinh tế và do vậy, việc tổ chức một thị trường vàng phi vật chất đã là một giải pháp được nhiều quốc gia thực hiện. Riêng đối với Việt Nam, vấn đề hiện nay đối với thị trường vàng phi vật chất (nếu cho phép) là câu chuyện về quản lý thị trường.

Ông Shaokai Fan – Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương Toàn cầu tại Hội đồng Vàng thế giới cho biết, nếu cho phép tổ chức thị trường này, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ các nước phát triển về việc coi vàng như sản phẩm tài chính có thể dẫn tới hành vi đầu cơ nào để từ đó nhận diện, đưa ra các giải pháp ngăn chặn, phòng ngừa rủi ro, vận hành thị trường vàng hiệu quả.